laatste wijziging: 23-01-2024
025-E Entiteit
BRONNEN
In de filosofie is een entiteit
- OF een handelende of waarnemende entiteit (subject)
- OF een ondergáánde of waargenomen entiteit (object)
Een entiteit is iets wat bestaat.
In het verleden kende ik dit begrip als centrale term in de NIAM methode bij het vak Informatieanalyse bij ICT. Een entiteit is een ander woord voor “ding” : in de filosofie spreekt men van een “substantie”
- “Gegevensmodellen zien er vaak net zo uit als procesmodellen: het kunnen reeksen van zinnen of formules zijn, of schema’s met bolletjes, hokjes en lijntjes. Maar nu betekenen ze iets anders: de kern van een gegevensmodel bestaat niet uit een werkwoord, maar uit een zelfstandig naamwoord.
- Iets wat er is en wat wordt aangeduid met een zelfstandig naamwoord, noemt men een entiteit. Een entiteit is meestal een weergave van een ding (object) in de werkelijkheid
Tussen de verschillende filosofische richtingen bestaan uiteenlopende ontologische opvattingen over de vraag wat er nu eigenlijk allemaal bestaat en dus als entiteit erkend wordt. Historisch belangrijke tegenstellingen zijn die tussen het immanentisme en het transcendentalisme en die tussen het naturalisme en het idealisme.
Immanent tegenover transcendent
- Volgens immanentische filosofieën, zoals het materialisme, zijn er alleen concrete objecten die een materiële existentie hebben ofwel bestaan.
- De term “materieel” is hier een andere dan die uit de tegenstelling “materieel – ideëel”: ook gedachten, gevoelens of bewustzijn hebben — als dergelijke zaken bestaan — materiële existentie.
- De meeste immanentische filosofieën beweren dat de entiteiten die transcendentalistische filosofieën als abstracta aanduiden op enigerlei wijze bestaan ofwel materiële existentie hebben.
- Een getal bijvoorbeeld zou dan geen abstractum zijn maar een concrete gedachte (mentalisme) of een concrete sociale institutie (sociologisme) of een concrete hoeveelheid concrete objecten (objectivisme) etc. Dit herleiden tot een ander ontologisch niveau is een vorm van reductionisme.
-
TO DO : Zie hiervoor Husserl
- Volgens transcendentalistische filosofieën, zoals het platonisme, zijn er ook abstracte entiteiten.
- Abstracties (abstracte objecten zoals getallen, logische en conditionele waarheden, ethische en esthetische waarden en normen) hebben in strikte zin geen bestaan maar ze zijn er wel.
16-11-2021 Ik ben zelf een aanhanger van een transcendentale filosofie
Naturalisme tegenover idealisme
- Volgens naturalistische filosofieën zijn alle entiteiten, concreet of wellicht abstract, objectieve entiteiten. Een objectieve entiteit is een entiteit waarvan het bestaan en de natuur niet afhangen van het feit of iemand zich ervan bewust is. Een tafel waaraan je zit, zou “objectief” bestaan, in de zin dat zij zou bestaan ook al zou niemand zich ervan bewust zijn.
- Volgens idealistische filosofieën, zoals die van Berkeley, Fichte en Hegel, heeft alle zijn (mede) een bewustzijnskarakter. Het zou dus niet waar zijn dat een tafel ook zonder waarnemer zou bestaan aangezien dat wat wij met “tafel” aanduiden slechts de ervaring van een — concrete of mogelijke — tafel kan zijn. Zonder die ervaring zou niets kenbaar of zelfs maar aanduidbaar zijn. De betekenis van “object” zou dus zijn: “dat wat een subject ervaart”.
- Dat subject hoeft echter geen extern concreet individu te zijn. Als alles bewustzijnskarakter heeft, kan de hele werkelijkheid als één grote samenhangende ervaring geduid worden: de Alziel of Het Absolute (objectief idealisme). In sommige theologieën wordt dit Absolute aan God gelijkgesteld, de Hoogste Entiteit. Daarbij kan de nadruk liggen op de transcendentie of juist op een synthese van individuele subjecten, deelentiteiten van God.