laatste wijziging: 07-12-2018

182U F-v-d-G Continentale filosofie

BRON:

De filosofie van de geest in de continentale traditie heeft zich de laatste tijd vooral toegespitst op de, vooral met betrekking tot Philosophy of Mind, erg dominante school (of stijl) van filosofie in de westerse cultuur, die meestal analytische filosofie genoemd wordt.

Er bestaan nog andere denkstromingen en scholen, die echter veelal (soms verkeerd) worden onderverdeeld onder de brede noemer van de continentale filosofie. De verschillende scholen die onder dit label vallen (de fenomenologie, het existentialisme, etc.) neigen af te wijken van de analytische school in zoverre ze zich minder toeleggen op taal en logische analyse, maar meer op een direct begrijpen van het menselijk bestaan en de menselijke ervaring.

Met betrekking tot de specifieke discussie aangaande de geest, vertaalt zich dit in pogingen om de concepten van denken en ervaring op een directe wijze te vatten, waarbij er geen beroep gedaan wordt op de analyse van linguïstische vormen.

In “Phänomenologie des Geistes” bespreekt Hegel drie onderscheiden types van geest:

Dit wordt verder uitgewerkt in Hegels Die Wissenschaft des Geistes, uit zijn Enzyklopädie der philosophischen Wissenschaften im Grundrisse

In de twintigste eeuw waren de twee belangrijkste scholen die ontwikkeld werden als antwoord of als reactie op de Hegeliaanse traditie die van de Fenomenologie en die van het Existentialisme.

De fenomenologie werd ontwikkeld door Edmund Husserl en legt zich toe op de inhouden van de menselijke geest, de noema, en hoe fenomenologische processen onze ervaringen vormgeven.

Een belangrijke leerling van Husserl was de Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty, die in zijn werk sterk ingaat op de relatie tussen het lichaam en de geest. Hij stelt dat de band tussen beide veel nauwer dan traditioneel gedacht en zelfs onderling afhankelijk is. Het lichaam is niet enkel een ding, een object voor Merleau-Ponty, maar eveneens een noodzakelijk voorwaarde voor de ervaring zelf.

Het existentialisme werd aangevoerd door Jean-Paul Sartre en legt de nadruk op de inhoud van ervaringen en hoe de geest met deze ervaringen omgaat.

Een belangrijk, doch niet erg bekend, voorbeeld van een filosoof en cognitieve wetenschapper die de ideeën uit beide tradities poogt te synthetiseren is Ron McClamrock.

McClamrock ontleende opvattingen aan Herbert Simon en werd daarnaast ook beïnvloed door existentiële fenomenologen zoals Merleau-Ponty en Martin Heidegger. McClamrock stelt dat de menselijke conditie van het in-de-wereld-zijn, of Dasein, het onmogelijk maakt voor hem om zichzelf te begrijpen door middel van abstractie alsof men een onafhankelijk, losgekoppeld, experimenteel object bestudeert, waarvan men zelf geen deel van uitmaakt.