laatste wijziging: 07-06-2024

Sessie 4

 

1.   Vierde sessie

 

 

2.   Derrida logocentrime

 

 

 

 

.

3.   alles stroomt

 

.

4.   identiteit en het “zelf”

.

5.   Paus: duurzaam voort in de tijd?

 

.

6.   Plato waarneming – vorm – idee

 

.

7.   Aristoteles – zijn – vorm

 

.

8.   binaire opposities

 

9.   Derrida differentie

 

10.               Derrida deconstructie

PRE de-constructie         .

 

.

11.  Differentie en spoor  à   context gevoelig

.

13.               Derrida : Beeldtaal

 

.

14.               Derrida : alles is betekenis

 

 

.

15.               Derrida : De slangen

 

.

16.               > > > Nakijken : Derrida op filo

.

17.               ——————— p a u z e ——————————-

 

.

18.               Verlichting, modernisme en vooruitgangsgeloof

 

 

 

 

 

20.               Marxisme en maatschappij-kritiek

 

 

 

 

 

21.               Foucault : discours als regime

 

Foucault – document – filosofie

https://nl.wikipedia.org/wiki/Michel_Foucault

 

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836b-geschiedenis-van-de-waanzin/

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836a-foucault-waarheid/

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836h-zorg-van-het-zelf/

 

 

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836b-geschiedenis-van-de-waanzin/

1961 – waanzin

 

 

 

 

 

22.               Foucault : macht en disciplinering

 

 

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836c-foucault-macht/

 

 

Ik denk dus ik ben  Descartes   à Fouc : Ik “als subject” ben

 

Machtsstrategieen

 

 

23.               Bentham pan-opticum

 

—– panopticum

 

 

 

 

 

Foucault illustreert dit met het principe van het panopticum, een term bedacht door Jeremy Bentham .

In zijn boek toont Foucault hoe de beheersingstechnologie zich meester maakt van de westerse maatschappij. Het panopticon hoort bij een geordende maatschappij, waarin alles zichtbaar is en waarin mensen gevormd en gesocialiseerd worden. Volgens Bentham is het panopticum ‘een erg nuttig instrument voor regeerders’, een middel ‘om alles wat met een zeker aantal mensen samenhangt, hun totale levensomstandigheden, te kennen en te beheersen’. De principes van het panopticon zijn:

  1. Individualisering: Elke celbewoner is geïsoleerd, hoort of ziet geen medebewoners. Dit is een tegenstelling met de kerkers die Goya in die tijd schilderde. Daarin gaat de massa in het halfduister op;
  2. Volledige zichtbaarheid van het individu;
  3. Dit individu wordt gezien zonder zelf te zien. Hij is object van informatie en wetenschap;
  4. De machtsrelatie met de opzichter is asymmetrisch;
  5. Opzichters zien de celbewoner, maar zij hem niet, zij vermoeden zijn aanwezigheid;
  6. Machtsmaximalisering: het is onnodig dat er permanent een opzichter aanwezig is. Het besef dat men gecontroleerd kan worden is voldoende om rust en orde te verzekeren;

De voordelen zijn legio. Gaat het om…

  1. gevangenen dan is er geen gevaar voor ontsnappen of opstootjes;
  2. scholieren dan is er geen gevaar voor afkijken of wanorde;
  3. arbeiders dan kan sabotage en geklets onder het werk vermeden worden;
  4. geesteszieken dan kunnen ze elkaar niet aansteken;
  5. zieken dan kunnen ze elkaar niet besmetten.

Bentham was lyrisch over zijn systeem en wil het uitbreiden naar de materniteit, de crèche, de school, de fabriek, het leger, de gevangenis, de psychiatrie of het ziekenhuis. Die leren de mens een vaste, gestructureerde en geinternaliseerde handelswijze aan. Men stelt gedrag spontaan, zonder na te denken. Door dagschema’s, lesroosters, belsignalen, dossiers, normeringen, leeftijdsgebonden klasgroepen, testen en evaluaties is men steeds op de hoogte van wat de individuen waar doen.

Zo dringt de macht diep in de maatschappij, terwijl het niet onderdrukkend aanvoelt.

Deze ‘machtsmachine’ maakt deel uit van de 18de eeuwse disciplinering die met het kapitalisme opduikt.[6] Macht en kennis gaan samen. Experimenten kunnen opgezet worden in dit ‘laboratorium’. Centraal in de disciplinering staat de norm.[7] De disciplinering en de norm leiden tot het ontstaan van de menswetenschappen. Het objectiverings- en individualiseringsproces via de dataregistratie leidde in panoptica tot de geboorte van de pedagogie, de criminologie, de andragogie, de sociologie, de polemologie, de psychiatrie en psychologie. Het individu dat de wetenschappen beschrijven, meten en vergelijken, valt samen met het individu dat men normaliseert, controleert, corrigeert en dresseert. De moderne mens is resultaat en object van macht én wetenschap die zich hand in hand ontwikkelen. Wat Foucault benadrukt is dat macht en wetenschap verstrengeld zijn.

Nut van de gevangenis

Het netwerk van gevangenissen dat zich begin negentiende eeuw over Europa uitbreidt, is niet bedoeld om wetsovertreders te straffen (het officiële doel) maar om normen vast te leggen die misdadigers meten, beheersen en verbeteren (de disciplinering). Van meet af aan was het duidelijk dat de gevangenis de criminaliteit niet deed dalen. Welke doelen bereikte de gevangenis dan wel? Waarom bleef ze bestaan?

Foucault toont de voordelen van de delinquentie voor de heersende groepen:

  1. Delinquentie als niet-politiek gerichte misdadigheid was makkelijker te beheersen dan diffuus politiek verzet.
  2. Delinquentie motiveert de uitbreiding van de politie, een instituut dat in de negentiende eeuw plots opkomt.
  3. Delinquentie moraliseert het proletariaat.
  4. Delinquenten beheersen (de voor de burgerij lucratieve) prostitutie, drugs- en wapenhandel.
  5. Delinquenten dienen als verklikkers van de politieke activiteiten van de arbeidersbeweging.
  6. De gevangenis helpt bij het beheersen, kennen, meten van criminelen.

Het raadselachtige is dat de kritiek de gevangenis niet veranderde. Wetsovertreders worden niet door de gevangenis geëlimineerd, maar onderscheiden en gedistribueerd.

 

 

x

 

 

24.               Emily Martin – egg sperm

 

 

 

25.               Foucault bio-macht

 

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/836-1926-1984-foucault/836f-biomacht/

 

 

 

 

26.               Foucault : levenskunst en identiteit

x

x

x

 

 

x

27.               Foucault : post-modernisme

 

postmodernisme

 

 

 

 

28.               Lyotard – einde v d grote verhalen

 

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/805-grote-verhalen/

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/801-voorgeschiedenis-van-het-modernisme/813-1924-1998-lyotard/

 

29.               Gender-bending

30.               Culture wars

 

31.               ———————————

32.               Thema s in het maatschappelijk debat

 

Identiteit –

 

Je kiest een essentie?

 

Reactie op groei – neo-liberalisme à

33.               –

34.               Quine holisme

 

 

 

 

 

 

35.               Instituties

 

 

Xx

 

xx

 

 

 

36.               maatschappij kritiek

37.               emancipatievan homosexualiteit

 

 

38.               emancipatie van psychiatrische”patienten”

 

https://nl.wikipedia.org/wiki/One_Flew_Over_the_Cuckoo%27s_Nest

39.               Stichting pandora

 

Ooit een normaal mens ontmoet?

 

 

 

40.               Xemancipatie van niet- westerse culturen

41.               xx

42.               Xxx

43.               xxx

44.               – wantrouwen

 

 

–           X

 

 

 

 

45.               Verlichting, modernisme en voortgangsgeloof

 

46.               Dawkins

x

x

x

 

x

x

x

 

x

x

x

x

x

 

 

 

47.               metafysica

x

1.   4 Aristoteles – metafysica

x

x

 

 

x

x

x

x

x

 

5

48.               5 2 opvattingen van zijn

x

x

x

x

x

 

 

 

49.               Plato grot

x

x x

x

x

 

 

 

 

50.               6 Bruno Latour 1

 

 

x

 

 

 

51.               7 Latour 2

 

 

x

 

–

 

 

 

 

52.               8 Latour 3

 

 

 

 

 

 

 

voorgeschiedenis v het p m

https://janux.nl/wp/filo/700-de-20e-eeuw-1900-2000/800-20e-eeuw-1950-0000/811-voorgeschiedenis-postmodernisme/

53.               Filo 811 Postmodernisme: voorgeschiedenis

Aan het postmodernisme gaat een lange geschiedenis vooraf:

1700 – 1800 Verlichting

Mondigheid en rede

1800 – 1900 Romantiek

Bach: de muziek zelf is de (kerk)dienst

1850 – 1950 Modernisme

Kerk :: met het weg gevallen van de autoriteit van de kerk:

Derrida structuralisme     lacan

Fenomenologie –>  je “sticht” een nieuwe waarheid

 

 

–

 

x

54.               Foucault : bio-macht  2 DIA s