laatste wijziging: 01-11-2017

175 sociale en politieke filosofie

BRONNEN:

Politieke en sociale filosofie gaat over de samenleving. De filosofen die zich hiermee bezig houden vragen zich af hoe de beste samenleving eruit zou zien.

De komende jaren concentreer ik me als eerste op deze filosofische discipline.

Sociale filosofie is een deelgebied van de filosofie en houdt zich bezig met de vraag naar het ontstaan, de zin en het wezen van de maatschappij. Dat wil zeggen dat zij de verhouding tussen de individuele mens en de maatschappij en haar structuren bestudeert.  De sociale filosofie heeft nauwe raakvlakken met de filosofische vakgebieden ethiek en rechtsfilosofie, maar begeeft zich daarnaast op het terrein van de sociale wetenschappen en meer in het bijzonder op dat van de sociologie.

Filosofen die zich ook of uitsluitend bezig hielden met sociaal-filosofische vraagstukken zijn onder meer: Plato, Aristoteles, Hobbes, Spinoza, Rousseau, Voltaire, Hegel, Marx, Theodor Adorno, Max Horkheimer, Herbert Marcuse, alsmede Habermas, en recenter Ulrich Libbrecht en ten onzent Hans Achterhuis.

Politieke filosofie is een filosofisch vakgebied waarin vraagstukken rond politiek en maatschappij aan de orde zijn. Als zodanig is er een relatie met politicologie en sociologie. Meer concreet gaat het in op vragen rond autoriteit, eigendom, macht, politiek, rechtvaardigheid en vrijheid. Zaken waar de politieke filosofen over nadenken zijn onder meer:

Het gebruik van de term politieke filosofie kan ook verwijzen naar een bepaalde filosofische opvatting over het wezen of doel van maatschappij of staat. Het kan soms in beperktere zin worden gebruikt als een synoniem voor ‘politieke zienswijze’. Het onderscheid dat soms tussen sociale filosofie en politieke filosofie wordt gemaakt is meer een kwestie van de toevallige studierichtingen op universiteiten dan inhoudelijke verschillen; de grens tussen beiden is vaag. Aan veel universiteiten en voor veel filosofen bestaat het onderscheid dan ook niet. Ook overlapt het op bepaalde punten met de rechtsfilosofie, waarbij de rechtsfilosofie zich wel op wetten als zodanig richt (bijvoorbeeld wat wetten rechtvaardig maken), terwijl politieke filosofie eerder de rol van het recht in het breder politiek geheel plaatsen. Verder hangt de politieke filosofie van een filosoof ook vaak samen met diens opvattingen over ethiek en wijsgerige antropologie.

Politieke filosofen:

De 26 belangrijkste:

1 Plato – 2 Aristoteles– 3 Marcus Aurelius – 4 – Aboe Nasr al-Farabi – 5 Machiavelli – 6 More – 7 Bacon – 8 Hobbes – 9 Locke – 10 Montesqieu

11 Rousseau – 12 Robespierre – 13 Hegel – 14 Marx – 15 Lenin – 16 Mill – 17 Spencer – 18 de Beauvoir – 19 Friedan – 20 Theodor Adorno

21 – Popper – 22 Foucault – 23 Jeremy Bentham– 24 Rawls – 25 Dawkins – 26 Fukuyama

En verder: