464 Francis Bacon 1561 – 1626

Bacon wordt de vader van het empirisme genoemd. Zijn werken vestigden en populariseerden inductieve methoden voor wetenschappelijk onderzoek, dat dikwijls de Baconiaanse methode wordt genoemd, of simpelweg de wetenschappelijke methode. Zijn eis voor een geplande procedure van het onderzoeken van alle dingen markeerde een nieuwe draai in het retorische en theoretische kader van de wetenschap, waarvan een groot deel opvattingen van de juiste methodologie tot op de dag van vandaag omgeeft. Zijn toewijding leidde waarschijnlijk tot zijn dood. Dit brengt hem in een zeldzame historische groep van wetenschappers die gedood werden door hun eigen experimenten.

Tussen 1607 en 1612 schreef Bacon 12 filosofische werken. Sommige kort, andere nauwelijks begonnen en slechts één is afgemaakt (De sapientia veterum). In 1605 publiceerde hij de Advancement of Learning. Bacon hoopte dat er hierdoor een nieuw soort wetenschap zou ontstaan. Er bleek echter vrij weinig interesse voor. Hij schreef onder andere Thoughts and Impressions waarin hij stelde dat onderzoekers als kleine kinderen moeten zijn en dat zij door experimenten en inductie het alfabet van de natuur kunnen leren.

In New Atlantis (1627) wil Bacon duidelijk de wetenschappers ergens van bewust maken. Hij stelt in dit werk dat er niet doorgegaan moet worden op Plato’s rationalistische weg (gebaseerd op deductie vanuit in het intellect ontdekte absoluten), maar dat men de zintuigen moet gebruiken om tot conclusies te komen. Daarnaast is Het nieuwe Atlantis een utopische roman, waarin wetenschap en techniek worden gezien als brengers van vooruitgang. Technische verworvenheden zorgen voor beheersing en aanpassing van de natuur, en uiteindelijk tot vermeerdering van gezondheid, rijkdom en het menselijke geluk.

The senses, to which these particulars are for the most part available, can try the experiment, but only operation can establish the axiom which scientific definition becomes.