836f Biomacht

Biomacht is een vorm van machtsuitoefening door regulering van het biologische en sociale leven op grote schaal.

De term vindt zijn oorsprong bij Foucault, die er het gebruik van moderne wetenschap (vooral statistiek en kansrekening) en technologie door staten om hun bevolkingen in het gareel te houden mee aanduidde. Hij gebruikt deze term met name in ‘Histoire de la sexualité I: La volonté de savoir’. Biomacht maakt naast economische en ideologische ook somatische controle over de bevolking mogelijk.

Biomacht is volgens Foucault essentieel voor de vorming van moderne natiestaten; de opkomst van biomacht plaatst hij in hetzelfde tijdskader als die van het kapitalisme. Ze verschilt van eerdere methodes van machtsuitoefening omdat ze niet slechts de dreiging met de dood behelst, die heersers eeuwenlang als machtsmiddel ingezet hebben, maar ook het behoud en de regulering van het leven. Eugenetica en genocide zijn in dat licht verregaande vormen van biomacht.

Andere filosofen die zich bezig hebben gehouden met biomacht zijn onder anderen Giorgio Agamben, die biomacht vanaf de Griekse oudheid als een integraal onderdeel van soevereiniteit beschouwt, en Michael Hardt en Antonio Negri die Foucaults begrip van biomacht combineren met ideeën van Deleuze en Guattari (Capitalisme et Schizophrenie) en Italiaanse marxisten in hun analyse van de geopolitiek in het tijdperk van de globalisering (Empire/De menigte). Hardt en Negri beschouwen biomacht als de reactie van hedendaagse machthebbers op biopolitiek.